Carbon Brief: Πως η Κίνα έγινε η μεγαλύτερη αγορά αποθήκευσης ενέργειας παγκοσμίως

Ο τομέας αποθήκευσης ενέργειας στην Κίνα αναπτύσσεται ραγδαία. Ως λύση για την εξισορρόπηση των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών της χώρας και της μαζικής παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ο κλάδος έχει προσελκύσει επενδύσεις αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων γιουάν (δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια).

Αυτό έχει καταστήσει την Κίνα τη μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο για την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, με την ικανότητα των «νέου τύπου» συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, όπως οι μπαταρίες, να τετραπλασιάζεται μόνο το 2023.

Η ταχεία ανάπτυξη, ωστόσο, έχει δημιουργήσει και άλλες προκλήσεις, όπως επισημαίνει ένας αναλυτής, που χαρακτηρίζει το φαινόμενο ως «προσωρινή διαρθρωτική υπερπαραγωγή» και χαμηλή αξιοποίηση.

Σε αυτήν την μελέτη του το Carbon Brief εξετάζει πώς η Κίνα προχωρά τον τομέα αποθήκευσης ενέργειας και πώς εντάσσεται στη ευρύτερη ενεργειακή μετάβαση της χώρας.

Αλματώδης ανάπτυξη της εγκατάστασης μπαταριών

Η Κίνα είναι αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο για αποθήκευση ενέργειας, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, σύμφωνα με την BloombergNEF.

Αυτή η θέση επιτεύχθηκε χάρη σε έναν συνδυασμό αναγκών της αγοράς για την εξισορρόπηση της ανανεώσιμης ενέργειας και τις κυβερνητικές προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός «νέου ενεργειακού συστήματος».

Η Κίνα εγκατέστησε 301 γιγαβάτ (GW) ανανεώσιμης ενέργειας, περιλαμβανομένων ηλιακής, αιολικής και υδροηλεκτρικής, το 2023 – περισσότερη από την συνολική ανανεώσιμη ικανότητα που εγκαταστάθηκε στις περισσότερες χώρες σε όλη τους την ιστορία.

Από τον Μάιο του 2024, η «καθαρή ενέργεια» παράγει υψηλό ποσοστό 44% της ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας, σύμφωνα με ανάλυση του Carbon Brief.

Ωστόσο, παρά την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας, το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας εξακολουθεί να δυσκολεύεται να απορροφήσει όλη την παραγωγή, γεγονός που καθιστά την αποθήκευση ενέργειας – η οποία γεφυρώνει τις χρονικές και γεωγραφικές αποστάσεις μεταξύ προσφοράς και ζήτησης ενέργειας – ένα βασικό εργαλείο για τη βελτίωση της ενσωμάτωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα.

Η πλειονότητα της αποθηκευτικής ικανότητας της Κίνας προέρχεται από μεγάλα έργα αποθήκευσης, όπως υδροηλεκτρικά φράγματα με ταμιευτήρες στον ποταμό Γιανγκτσέ και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σε επίπεδο γιγαβάτ στη Εσωτερική Μογγολία.

Αποθήκευση αντλησιοταμίευσης

Η αντλησιοταμίευση είναι το πιο κοινό σύστημα αποθήκευσης ενέργειας σε επίπεδο υποδομών κοινής ωφέλειας και έχει μακρά ιστορία στην Κίνα. Το σύστημα αντλεί νερό σε έναν ταμιευτήρα και στη συνέχεια το απελευθερώνει για να παράγει ηλεκτρική ενέργεια.

Από το 2023, η αποθήκευση αντλησιοταμίευσης ξεπέρασε τα 50GW, καλύπτοντας πάνω από το μισό της συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας της χώρας.

Το υπόλοιπο μισό αποτελείται κυρίως από μπαταρίες και αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως αέρας υπό πίεση, ιπτάμενοι τροχοί, καθώς και θερμική ενέργεια.

Αυτές οι τεχνολογίες, γνωστές ως «νέου τύπου» αποθήκευση ενέργειας στην Κίνα, έχουν δει ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Οι μπαταρίες λιθίου κυριαρχούν στον τομέα της «νέας τύπου» αποθήκευσης.

Η ανάπτυξη της «νέας τύπου» αποθήκευσης ενέργειας σχεδόν τετραπλασιάστηκε το 2023 στην Κίνα, φτάνοντας τα 31,4GW, από 8,7GW το 2022, σύμφωνα με δεδομένα της Εθνικής Διοίκησης Ενέργειας (NEA).

Αυτό σημαίνει ότι η Κίνα ξεπέρασε τον στόχο της να φτάσει τα 30GW «νέας τύπου» αποθήκευσης ενέργειας μέχρι το 2025, δύο χρόνια νωρίτερα από το προγραμματισμένο.

Υψηλή ανάπτυξη, χαμηλή χρήση

Για να προωθήσει την αποθήκευση μπαταριών, η Κίνα έχει εφαρμόσει μια σειρά πολιτικών, με πιο αξιοσημείωτη την σταδιακή εφαρμογή της πολιτικής «υποχρεωτικής κατανομής αποθήκευσης ενέργειας» από το 2017, η οποία είναι επίσης γνωστή ως το μοντέλο «νέα ενέργεια + αποθήκευση».

Σύμφωνα με την εντολή, η οποία ισχύει σε πολλές επαρχίες, οι εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απαιτείται να περιλαμβάνουν μια ορισμένη ποσότητα αποθηκευτικής ικανότητας μαζί με νέα έργα ηλιακής και αιολικής ενέργειας, με το ποσοστό κατανομής αποθήκευσης να κυμαίνεται μεταξύ 5% και 20%.

Η εντολή αυτή οδηγεί σε ανάπτυξη της αποθήκευσης, καθώς προωθεί την κατασκευή μεγάλων σταθμών αποθήκευσης ενέργειας, λέει η Γκουο Σιγιού, υπεύθυνη για θέματα κλίματος και ενέργειας στο Greenpeace East Asia.

Η μείωση του κόστους λόγω καινοτομίας στην τεχνολογία έχει βοηθήσει στην αύξηση της υιοθέτησης των μπαταριών στην αγορά, προσθέτει ο Σουν Γιονγκπίνγκ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Κρατικής Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας Χουατσόνγκ.

Ωστόσο, παρά τις θετικές προθέσεις, η πολιτική υποχρεωτικής αποθήκευσης έχει προκαλέσει ανεπιθύμητες συνέπειες.

Συγκεκριμένα, ένα σημαντικό ποσοστό της εγκατεστημένης αποθηκευτικής ικανότητας παραμένει αχρησιμοποίητο.

Σε περιοχές που καλύπτονται από το Δίκτυο Ενέργειας Κράτους, πάνω από το 80% των συστημάτων αποθήκευσης λειτουργούν λιγότερο από το 10% του χρόνου, με πολλά να χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά κάθε δύο ημέρες.

Η Γκουο και ο Σουν υποστηρίζουν ότι η Κίνα χρειάζεται μια πιο βαθιά μεταρρύθμιση της τιμολόγησης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για να δημιουργήσει κίνητρα για την χρήση αποθήκευσης.