ΕΕ: Συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας

Σε προσωρινή συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EMD) κατέληξαν το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Στόχος της μεταρρύθμισης είναι να καταστήσει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας λιγότερο εξαρτημένες από τις ευμετάβλητες τιμές των ορυκτών καυσίμων, να θωρακίσει τους καταναλωτές από τις αιχμές των τιμών, να επιταχύνει την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να βελτιώσει την προστασία των καταναλωτών», αναφέρει η ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

«Η συμφωνία αυτή είναι σπουδαία είδηση, καθώς θα μας βοηθήσει να μειώσουμε ακόμη περισσότερο την εξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο και να ενισχύσουμε την ενέργεια χωρίς ορυκτά για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Χάρη στη συμφωνία αυτή, θα μπορέσουμε να σταθεροποιήσουμε μακροπρόθεσμα τις αγορές, να επιταχύνουμε την ανάπτυξη ανανεώσιμων και μη ορυκτών πηγών ενέργειας, να προσφέρουμε πιο προσιτή ηλεκτρική ενέργεια στους πολίτες της ΕΕ και να ενισχύσουμε τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα», δήλωσε η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης και υπουργός για την οικολογική μετάβαση Τερέσα Ριμπέρα,

Η πρόταση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει επίσης έναν κανονισμό που επικεντρώνεται στη βελτίωση της προστασίας της ΕΕ από τη χειραγώγηση της αγοράς μέσω καλύτερης παρακολούθησης και διαφάνειας (REMIT). Στις 16 Νοεμβρίου 2023 επιτεύχθηκε προσωρινή συμφωνία για το REMIT.

Το Συμβούλιο της και το Ευρωκοινοβούλιο συμφώνησαν ακόμη να δώσουν στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να στηρίζουν αποκλειστικά την αγορά νέας παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες και σύμφωνα με τα σχέδια απαλλαγής των κρατών μελών από τον άνθρακα.

Όσον αφορά τις εθελοντικές τυποποιημένες συμβάσεις, τα δύο θεσμικά όργανα συμφώνησαν να διατηρήσουν τον εθελοντικό χαρακτήρα τους για τα κράτη μέλη. Η προσωρινή συμφωνία προβλέπει επίσης αξιολόγηση από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ACER) σχετικά με την αγορά των PPAs με βάση τις πληροφορίες από τη βάση δεδομένων που προβλέπεται στον κανονισμό REMIT.

Πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια κατά τη διάρκεια μιας κρίσης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας

Και οι δύο συννομοθέτες συμφώνησαν να δοθεί στο Συμβούλιο η εξουσία να κηρύξει κρίση, βάσει πρότασης της Επιτροπής.

Επιπλέον, η προσωρινή συμφωνία προβλέπει τα κριτήρια για την κήρυξη κρίσης, που σχετίζονται με τη μέση χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας ή την απότομη αύξηση των λιανικών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.

Όσον αφορά τα μέτρα που πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη μετά την κήρυξη κρίσης, τα δύο θεσμικά όργανα συμφώνησαν να λάβουν υπόψη την υφιστάμενη δυνατότητα περαιτέρω μείωσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για τους ευάλωτους και μειονεκτούντες πελάτες, βάσει της ισχύουσας οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια. Επιπλέον, ενσωματώνονται διατάξεις που αποσκοπούν στην αποφυγή αδικαιολόγητων στρεβλώσεων ή κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς.

Προστασία από αποσυνδέσεις για ευάλωτους πελάτες

Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν εξάλλου να ενισχύσουν τα μέτρα που πρέπει να θεσπίσουν τα κράτη μέλη για την προστασία των ευάλωτων και ενεργειακά φτωχών πελατών, συμπεριλαμβανομένης της προσθήκης του ορισμού της ενεργειακής φτώχειας συνοδευόμενου από αναφορά στη νέα οδηγία για την ενεργειακή απόδοση που λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα.

Μηχανισμοί αμοιβής δυναμικότητας

Επιπλέον και οι δύο συννομοθέτες συμφώνησαν να καταστήσουν τους μηχανισμούς αποζημίωσης της δυναμικότητας πιο διαρθρωτικό στοιχείο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, συμφώνησαν να εισαγάγουν μια δυνητική και κατ’ εξαίρεση παρέκκλιση από την εφαρμογή του ορίου εκπομπών CO2 για τους ήδη εγκεκριμένους μηχανισμούς δυναμικότητας, όπου αυτό δικαιολογείται δεόντως.

Συμβάσεις για διαφορές (CfD)

Συμφώνησαν ακόμη να γίνουν αμφίδρομες συμβάσεις έναντι διαφοράς ή ισοδύναμα συστήματα με τα ίδια αποτελέσματα με το μοντέλο που χρησιμοποιείται όταν η δημόσια χρηματοδότηση με τη μορφή συστημάτων άμεσης στήριξης των τιμών εμπλέκεται σε μακροχρόνιες συμβάσεις.

Οι αμφίδρομες συμβάσεις για τη διαφορά θα εφαρμόζονται σε επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας που βασίζονται στην αιολική ενέργεια, την ηλιακή ενέργεια, τη γεωθερμική ενέργεια, την υδροηλεκτρική ενέργεια χωρίς ταμιευτήρα και την πυρηνική ενέργεια.

Οι κανόνες για τις αμφίδρομες CfD θα εφαρμοστούν μόνο μετά από μια μεταβατική περίοδο τριών ετών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, προκειμένου να διατηρηθεί η ασφάλεια δικαίου για τα εν εξελίξει έργα. Η προσωρινή συμφωνία παρέχει ευελιξία ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα αναδιανεμηθούν τα έσοδα που παράγει το κράτος μέσω των αμφίδρομων CfD. Τα έσοδα θα αναδιανέμονται στους τελικούς πελάτες και μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση του κόστους των καθεστώτων άμεσης στήριξης των τιμών ή των επενδύσεων για τη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς πελάτες.

Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να εγκριθεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.

Σημειώνεται ότι η  μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προτείνει την τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη βελτίωση της προστασίας της Ένωσης από τη χειραγώγηση της αγοράς μέσω καλύτερης παρακολούθησης και διαφάνειας (REMIT).