Αντιδράσεις στην αγορά ενέργειας για το σχεδιαζόμενο πέναλτι ΥΠΕΝ στις ΑΠΕ

«Φωτιές» έχει ανάψει στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για κυρώσεις στους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟΣΕ) των ΑΠΕ όταν εγχέουν στο ηλεκτρικό δίκτυο μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας από αυτές που έχουν αγοράσει στην Προημερήσια Αγορά. Μέτρο που εντάσσεται στην προσπάθεια του ΥΠΕΝ να αντιμετωπίσει την διευρυνόμενη ανισορροπία μεταξύ της αυξανόμενης προσφοράς πράσινης ενέργειας και της ζήτησης που δεν ακολουθεί και των επακολουθών παρενεργειών, δηλαδή την εμφάνιση μηδενικών ή αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών και τις αυξανόμενες περικοπές ενέργειας από ΑΠΕ. Φαινόμενα που υπονομεύουν όχι μόνο τη βιωσιμότητα των νέων έργων ΑΠΕ και το επενδυτικό ενδιαφέρον για την αγορά, αλλά και την οικονομική ευρωστία του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).

Με φόντο τις πληροφορίες που αναφέρουν ότι ο ΑΔΜΗΕ επεξεργάζεται μεθοδολογία με στόχο τον περιορισμό των αποκλίσεων μεταξύ των ποσοτήτων που προβλέπονται και αυτών που τελικά διατίθενται στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος ακολουθώντας τις κατευθύνσεις του ΥΠΕΝ για κλιμακωτές κυρώσεις με στόχο να αντισταθμίζεται το κέρδος που θα είχε ένας ΦΟΣΕ όταν περνά στο σύστημα ποσότητα ΑΠΕ που δεν πωλήθηκε στην Προημερήσια Αγορά, στελέχη που εκπροσωπούν ΦΟΣΕ αντιδρούν έντονα στην προοπτική αυτή. Κάνουν λόγο για συγκυριακές παρεμβάσεις με τιμωρητικό χαρακτήρα που περιορίζουν τον ανταγωνισμό, δεν λαμβάνουν υπόψη την πολυπλοκότητα και τον δυναμικό χαρακτήρα των αγορών και απειλούν με υπέρμετρη επιβάρυνση τους συμμετέχοντες που προσπαθούν να λειτουργήσουν σε μια ενεργειακή αγορά με έντονες διακυμάνσεις και στρεβλώσεις. Εστιάζουν δε στην αναστολή της δυνατότητας των συμμετεχόντων να προσφέρουν αρνητικές τιμές καθοδικής ενέργειας εξισορρόπησης που επιβλήθηκε από τη ΡΑΑΕΥ στις αρχές του 2021 για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο των ακραία αρνητικών τιμών που είχαν παρατηρηθεί στην Αγορά Εξισορρόπησης κατά τις πρώτες ημέρες λειτουργίας του Target Model που είχαν ανεβάσει στα ύψη τους Λογαριασμούς Προσαύξησης. Σύμφωνα με τους ΦΟΣΕ, οι συνθήκες που επέβαλαν την θέσπιση του μέτρου αυτού δεν υφίστανται πλέον και γι’ αυτό πρέπει να αρθεί. Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, αποτελεί βασική αιτία πρόκλησης ανισορροπιών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως λόγω της διαρκώς αυξανόμενης εμφάνισης μηδενικών και οριακά αρνητικών τιμών στην Αγορά Επόμενης Ημέρας.

Εκτός από την άμεση κατάργηση του κάτω ορίου τιμών (μηδέν) στην Αγορά Εξισορρόπησης, οι παράγοντες της αγοράς ΑΠΕ ζητούν επίσης και την επαναφορά των Χρεώσεων Μη Συμμόρφωσης για τυχόν αποκλίσεις από τις Εντολές Κατανομής στα επίπεδα που ήταν προτού αυξηθούν με απόφαση της ΡΑΕΕΥ το 2022, στα πλαίσια προσπάθεια ελέγχου των στρεβλώσεων που προκάλεσε ο Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής των «υπερεσόδων» στη χονδρεμπορική αγορά που επιβλήθηκε στο ζενίθ της ενεργειακής κρίσης το καλοκαίρι του 2022. Αν και ο μηχανισμός αποσύρθηκε στο τέλος του 2023 σηματοδοτώντας την επιστροφή της αγοράς στην κανονικότητα, οι χρεώσεις δεν επέστρεψαν στα προ κρίσης επίπεδα.

Υπενθυμίζεται ότι οι πρακτικές των ΦΟΣΕ αποτέλεσαν αντικείμενο ευρείας σύσκεψης που έλαβε χώρα στο ΥΠΕΝ ένα μήνα πριν και στην οποία συμμετείχαν -εκτός από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου- ανώτατα στελέχη του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ, της ΡΑΑΕΥ και του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Κατά της σύσκεψη αυτή, το ΥΠΕΝ ανέθεσε στον ΑΔΜΗΕ να καταρτίσει την εισήγηση προς τη ΡΑΑΕΥ για τις κυρώσεις που πυροδοτεί αντιδράσεις πριν καν οριστικοποιηθεί, με καλά πληροφορημένες πηγές να τονίζουν ότι οι αστοχίες στις προβλέψεις των ΦΟΣΕ οφείλονται εν πολλοίς στην έλλειψη της απαραίτητης τεχνικής υποδομής.