Οδηγία της ΕΕ για τα κτίρια στην Ιταλία: Το ζήτημα της πολιτιστικής αξίας

Η αντιμετώπιση των εκπομπών των κτιρίων έχει κάνει τις Βρυξέλλες να πιέζουν για υψηλότερα ποσοστά ανακαίνισης, ένα μέτρο βαθιά αντιδημοφιλές στους Ιταλούς που φοβούνται ότι η πολιτιστική τους κληρονομιά κινδυνεύει.

Τα κτίρια είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες εκπομπών CO₂ της ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τρίτο του ετήσιου συνόλου. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πιέζουν εδώ και καιρό για ανακαινίσεις με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας– με αποκορύφωμα την αναθεώρηση της οδηγίας για τα κτίρια (EPBD). Στην Ιταλία, ο νόμος για την ενίσχυση της ανακαίνισης έχει αποδειχθεί βαθιά αντιδημοφιλής.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο κύριος μηχανισμός – τα «ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης» – στοχεύει στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις οποιασδήποτε χώρας και απαιτεί βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Στην Ιταλία, όπου πολλά κτίρια είναι παλιά και ανήκουν στους κατοίκους τους, αυτό το μέτρο δεν έχει αποδεχτεί και ιδιαίτερα δημοφιλές.

«Έχουμε ένα πολύ μεγάλο απόθεμα κατοικιών που χτίστηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στο δεύτερο μέρος του 20ού αιώνα. Αυτός είναι ένας τεράστιος αριθμός κτιρίων χαμηλής απόδοσης στα οποία πρέπει να εστιάσετε», λέει ο Marco Caffi, επικεφαλής επιχειρήσεων στο Ιταλικό Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων.

Το Ιταλικό Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 34 εκατομμύρια σπίτια. Σύμφωνα με στοιχεία του ινστιτούτου, το μέσο κτίριο χτίστηκε το 1967, πολύ πριν τα πιο ενεργειακά αποδοτικά κτίρια γίνουν το πρότυπο στις νέες κατασκευές τη δεκαετία του 1990.

Επιπλέον, η Ιταλία φιλοξενεί πολλά κτίρια πολιτιστικής αξίας, είτε πρόκειται για τα ιστορικά παλάτια είτε για μουσεία. Υπάρχουν όμως και πολλά μεγάλα κτίρια που δεν εξυπηρετούν κανέναν πολιτιστικό σκοπό.

Όταν πρόκειται για ανακαινίσεις, είναι λογικό να ξεκινήσουν από εκεί. «Τα μεγάλα κτίρια συχνά διοικούνται από μεγάλες εταιρείες ή μεγάλους οργανισμούς, των οποίων τα επιχειρηματικά σχέδια λαμβάνουν υπόψη τα σενάρια κατανάλωσης ενέργειας και άλλων πόρων των κτιρίων τους», εξηγεί ο Caffi.

«Η ιδιοκτησιακή δομή των μεγάλων εμπορικών κτιρίων διευκολύνει τις δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Χωρίς κίνητρα, είναι σίγουρα πιο δύσκολο να δράσουμε στο ενιαίο κτίριο που ανήκει στον μεμονωμένο πολίτη», πρόσθεσε.

Τα ιστορικά κτίρια, από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πολύ πιο προσεκτικά.

Πολιτιστική αξία εναντίον ενεργειακής απόδοσης

Τα 60.000 προστατευόμενα κτίρια αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κατανόησης του ιταλικού λαού για τη χώρα και την ιστορία του – προκαλώντας τον υπάρχοντα συναγερμό ενόψει των σχεδίων ανακαίνισης.

«Πρέπει απλώς να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην χάσουμε την πολιτιστική αξία της κληρονομιάς μας λόγω των ενεργειακών προτύπων», εξηγεί η Valentina Marino, ειδικός σύμβουλος στο Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων.

Οι εξαιρέσεις για τα προστατευόμενα κτίρια, καθώς και εκείνα που βρίσκονται στη διαδικασία χορήγησης προστασίας, αναμένεται να κατέχουν εξέχουσα θέση στην αναθεώρηση της οδηγίας για τα κτίρια – μια άμεση απάντηση σε αυτές τις ανησυχίες.

Αλλά η προστασία φέρνει τα δικά της βάρη για τους ιδιοκτήτες των κτιρίων.

«Στην Ιταλία, για να λειτουργήσει κανείς σε ιστορικά κτίρια, απαιτείται η άδεια της εποπτείας της πολιτιστικής κληρονομιάς και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, η οποία εκδίδει ειδική άδεια», εξηγεί ο Ιταλός εμπειρογνώμονας Caffi. «Συχνά οι περιορισμοί είναι πολύ αυστηροί» και καθιστούν δύσκολη την «εφαρμογή λύσεων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του εξωτερικού του κτιρίου», πρόσθεσε.

Πηγή: euractiv.com

ΔΚ