ΕΛΣΤΑΤ: Στέγαση και η ενέργεια «γονατίζουν» τα ελληνικά νοικοκυριά

Η καθημερινότητα για εκατομμύρια Έλληνες εξακολουθεί να είναι μια διαρκής άσκηση επιβίωσης, όπως αποτυπώνεται στα τελευταία στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης Νοικοκυριών της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024 (εισοδήματα 2023).

Το 28,9% του συνολικού πληθυσμού δηλώνει ότι επιβαρύνεται σημαντικά από το κόστος στέγασης. Η εικόνα, ωστόσο, είναι πολύ πιο σκληρή για τα φτωχά νοικοκυριά, όπου το αντίστοιχο ποσοστό εκτοξεύεται στο 88,9%, έναντι μόλις 14,2% για τους μη φτωχούς.

Ακόμη, ένας στους πέντε Έλληνες έχει δυσκολία στην πληρωμή λογαριασμών, ενώ στο φτωχότερο τμήμα του πληθυσμού το ποσοστό φτάνει το 56,1% (σε σύγκριση με 19,2% για τους μη φτωχούς).

Το 81,9% των φτωχών νοικοκυριών δηλώνει αδυναμία κάλυψης έκτακτης ανάγκης ύψους 480 ευρώ, ενώ ακόμη και το 34,6% των μη φτωχών δηλώνει την ίδια αδυναμία. Αντίστοιχα:

• Το 46% του πληθυσμού δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να πάει ούτε μία εβδομάδα διακοπών.
• Το 43,6% των φτωχών δεν μπορεί να εξασφαλίσει επαρκή θέρμανση τον χειμώνα.
• Το 34,4% δεν έχει τακτική πρόσβαση σε βασική διατροφή, όπως κοτόπουλο, ψάρι ή ισοδύναμα θρεπτικά τρόφιμα.

Η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τη Φτώχεια 2024

Με βάση την Ευρωπαϊκή Έκθεση για τη Φτώχεια 2024, η Ελλάδα εμφανίζει κίνδυνο φτώχειας για το 48,2% του πληθυσμού, εάν αφαιρεθούν οι κοινωνικές μεταβιβάσεις (συντάξεις, επιδόματα). Τα κοινωνικά βοηθήματα μειώνουν τον κίνδυνο φτώχειας κατά 28,6%, δείχνοντας πόσο κομβικό ρόλο παίζουν στη συγκράτηση της κοινωνικής κατάρρευσης.

• Τα νοικοκυριά σε κίνδυνο φτώχειας υπολογίζονται σε 826.639, με 1.929.761 άτομα να ζουν σε αυτά.
• Ο κίνδυνος παιδικής φτώχειας διαμορφώνεται στο 21,8%, σημειώνοντας μικρή βελτίωση.
• Ο δείκτης σοβαρών υλικών και κοινωνικών στερήσεων (“Ευρώπη 2030”) ανέρχεται στο 14%.

Το 27% του πληθυσμού ζει σε κατοικίες με στενότητα χώρου, με το ποσοστό για τα φτωχά νοικοκυριά να φτάνει το 36,9%, ενώ για παιδιά κάτω των 17 ετών εκτοξεύεται στο 40,9%.

Παράλληλα, σημαντικά ποσοστά δηλώνουν αδυναμία να:

• Αντικαταστήσουν φθαρμένα έπιπλα (56,5%)
• Πληρώσουν ενοίκιο ή δόση δανείου (42,8%)
• Ανταποκριθούν σε έκτακτες ανάγκες (43,9%)

Κοινωνικές ανισότητες και αναπτυξιακές προκλήσεις

Η Ελλάδα υπολείπεται σε 15 από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) της Ε.Ε., ιδιαίτερα σε τομείς όπως η επαρκής διατροφή, το καθαρό νερό, οι βιώσιμες πόλεις, η κλιματική δράση και η ανισότητα στην υγεία και το φύλο.

Ακόμα και με τις πρόσφατες μειώσεις της φτώχειας, η χώρα παραμένει κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα αγροτικά νοικοκυριά, ειδικά, εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα φτώχειας και ανισότητας, ενώ το σύστημα κοινωνικής προστασίας, παρά τις βελτιώσεις, παραμένει ανεπαρκές.